بیماری کلیوی به کلیههای آسیبدیده اطلاق میشود که نمیتوانند بهطور طبیعی خون را تصفیه کنند و باعث ایجاد آلودگی در خون میشود. بیماریهای کلیه معمولاً بهتر نمیشوند و ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود. اگر کلیهها دچار نارسایی شوند گزینههای درمانی فعلی میتوانند به شما کمک کنند که زندگی طولانیتر و سالمتر داشته باشید. بعضی افراد سالها با بیماری کلیوی زندگی میکنند بدون این که به درمان نیاز پیدا کنند اما افرادی هستند که بیماری کلیویشان به سرعت به نارسایی کلیوی تبدیل میشود.
بیماریهای کلیه بهطور کلی به آسیب شدید کلیه و بیماری مزمن کلیه طبقهبندی میشوند.
آسیب شدید کلیه
آسیب شدید کلیه ناشی از صدمه ناگهانی به کلیه است. در بسیاری از موارد این آسیب کوتاه مدت خواهد بود اما در بعضی افراد ممکن است منجر به بیماری مزمن کلیه شود.
بیماری مزمن کلیه
در بیشتر موارد، عملکرد کلیه در طول چندین سال بدتر میشود. این اتفاق بهعنوان بیماری مزمن کلیه شناختهشده است. گاهی اوقات بیماری مزمن کلیه به آخرین مرحله بیماری کلیوی میرسد که در این مرحله بیمار به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارد تا زنده بماند.
علل
هرچند بیماریهای کلیوی بعضیاوقات از بیماریهای اولیهی کلیهها ناشی میشود، علت اصلی دیابت و فشارخون بالا است. برخی از علل بیماری کلیوی عبارتاند از:
- دیابت نوع 1 و نوع 2 باعث که ایجاد بیماری به نام نفروپاتی دیابتی میشود که علت اصلی بیماری کلیه است.
- فشارخون بالا اگر کنترل نشود میتواند در طول زمان به کلیهها آسیب برساند.
- بیماری گلومرولونفریت، التهاب و آسیب سیستم تصفیه کلیه است که میتواند باعث نارسایی کلیه شود. اختلال عفونت ثانویه و لوپوس از علل ابتلا به بیماری گلومرولونفریت است.
- بیماری کلیه پلی کیستیک علت ارثی بیماری کلیوی مزمن است که در آن هر دو کلیه دارای کیستهای متعدد هستند.
- استفاده دائمی و منظم از داروهای مسکن مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن در مدت زمان طولانی میتواند موجب نفروپاتی آنالژزیک شود که یکی دیگر از علل بیماری کلیوی است.
- مسدود شدن و سخت شدن شریانها (آترواسکلروز) که منجر میشود کلیهها به بیماری نفروپاتی ایسکمیک میشود که یکی دیگر از دلایل آسیب حاد کلیه است.
- اختلال انسداد مجاری ادرار توسط سنگها، پروستات بزرگشده
- سرطان نیز ممکن است باعث بیماری کلیوی شود.
- علل دیگر بیماریهای مزمن کلیوی عبارتاند از: عفونت HIV، بیماری سلول داسی شکل، سوء مصرف هروئین، آمیلوئیدوز، سنگ کلیه، عفونتهای مزمن کلیه و برخی از سرطانها.برخی از علائم بیماری کلیوی عبارتاند از:
-
علائم بیماریهای کلیه
- تکرر ادرار بهویژه در شب
- تورم پاها و پف اطراف چشم (احتباس مایع)
- فشارخون بالا
- خستگی و ضعف (از کمخونی یا انباشت مواد زائد در بدن)
- از دست دادن اشتها و داشتن حالت تهوع و استفراغ
- خارش، کبودی و زردی پوست (از کمخونی)
- تنگی نفس ناشی از تجمع مایع در ریهها
- سردرد
- اختلال خواب، تغییر وضعیت روحی(انسفالوپاتی ناشی از انباشت مواد زائد یا سموم اورمیک) و سندرم پاهای بیقرار
- درد قفسه سینه به علت پریکاردیت (التهاب در اطراف قلب)
- خونریزی (به علت لخته شدن خون)
- استخواندرد و شکستگی
- کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ
- تغییر در سطح انرژی یا قدرتبیماری کلیوی معمولاً در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. آزمایشات نیز تنها میتوانند مشکلات در حال پیشرفت را تشخیص دهند. هر فردی که در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی قرار دارد باید بهصورت منظم برای توسعه این بیماری آزمایش شود.
-
تشخیص
-
آزمایش ادرار:
- بررسی ادرار میتواند آگاهی زیادی را در مورد عملکرد کلیهها بدهد. اولین گام در انجام آزمایش ادرار انجام تست دیپ استیک است. تست دیپ استیک دارای واکنشدهندههایی است که ادرار را از نظر وجود عناصر مختلف طبیعی و غیر طبیعی شامل پروتئین بررسی میکند. سپس ادرار زیر میکروسکوپ قرار میگیرد تا گلبولهای قرمز و سفید و سنگها بررسی شود.
-
تست 24 ساعته ادرار:
- در این آزمایش بیمار باید برای 24 ساعت متوالی تمام ادرار خود را جمعآوری کند. ادرار ممکن است از نظر وجود پروتئین و مواد زائد (نیتروژن اوره و کراتینین) مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. وجود پروتئین در ادرار نشاندهنده آسیب کلیه است. مقدار کراتینین و اوره در ادرار برای محاسبه سطح عملکرد کلیه و میزان فیلتراسیون گلومرولی استفاده میشود.
-
آزمایش خون:
- تست نیتروژن، اوره و کراتینین خون رایجترین آزمایشها برای نمایش و نظارت بر بیماری کلیوی هستند.
-
سونوگرافی:
- سونوگرافی در اغلب موارد برای تشخیص بیماری کلیوی مورداستفاده قرار میگیرد. سونوگرافی نوعی تست تصویربرداری غیرتهاجمی است.
-
نمونه برداری:
- گاهی نمونهبرداری از بافت کلیه (بیوپسی) در مواردی که علت بیماری کلیه معلوم نباشد لازم میشود. معمولاً با استفاده از سوزن و از طریق پوست نمونهبرداری از کلیه انجام میشود. پزشک از بیحسی موضعی برای این کار استفاده کند.
-
داروهای مضر و رژیم غذایی مناسب دیالیز
- اگر کلیههای شما دیگر کار نمیکنند به دیالیز نیاز دارید تا کار آنها را انجام دهند.
- پزشک ممکن است برای شما رژیم غذایی خاص تجویز کند که دارای سدیم، پروتئین، پتاسیم و فسفات پایینتر است. این رژیم غذایی به شما کمک زیادی خواهد کرد زیرا اگر کلیههای شما آسیبدیده باشند جذب این مواد مغذی از خون برای آنها دشوارتر خواهد بود. رژیم خاص به این معنی است که کلیههای شما مجبور نیستند به سختی کار کنند.
شما همچنین ممکن است محدودیتهایی در میزان آب موجود در غذاهایی که میخورید و آبی که مینوشید پیدا کنید. پزشک همچنین ممکن است شما را به مصرف مقدار خاصی از ویتامینها و مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین D توصیه کند. اگر دچار دیابت یا فشارخون بالا یا هر دو این بیماریها هستید و همچنین بیماری کلیوی دارید باید رژیمدرمانی تجویزشده توسط پزشک را رعایت کنید. در صورت ابتلا به دیابت رعایت رژیم برای کنترل سطح قند خونتان در طول روز اهمیت بیشتری مییابد و اگر فشارخون بالا دارید ممکن است به رژیم کمنمک نیاز داشته باشید. - اگر کلیههای شما به خوبی کار نمیکند باید قبل از مصرف هر نوع دارو، ازجمله داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است به شما بگوید که از بعضی از داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب اجتناب کنید.
-
درمان بیماریهای کلیه
-
همودیالیز:
- از دستگاهی با یک فیلتر مکانیکی برای کمک به تصفیه خون استفاده میکند. شما میتوانید این کار را در مرکز دیالیز یا در خانه انجام دهید البته پس از این که شما یا یک مراقب چگونگی انجام کار را یاد بگیرید.
-
دیالیز صفاقی:
- نوع دیگری از دیالیز است که از پوشش شکم یا غشای صفاقی استفاده میکند تا به تصفیه خون کمک کند. مایع دیالیز پس از چند ساعت ضایعات خون را جذب میکند و از بدن خارج میشود.اگر بیماری کلیوی شما پیشرفته باشد میتوانید با پزشک در مورد این که پیوند کلیه میتواند یک گزینه مناسب باشد یا خیر صحبت کنید. کلیه منطبق ممکن است از یکی از اعضای خانواده، از فردی غریبه یا از ارگانهای اهدایی پیوند زده شود. پیوند موفقیتآمیز به این معنی است که شما مجبور به دریافت دیالیز نیستید. پس از پیوند شما باید داروهایی را مصرف کنید تا بدن شما کلیه اهدا شده را قبول کند.بیماری های کلیه ؛ انواع ، علت ، علائم ، تشخیص و درمانبیماری کلیوی به کلیههای آسیبدیده اطلاق میشود که نمیتوانند بهطور طبیعی خون را تصفیه کنند و باعث ایجاد آلودگی در خون میشود. بیماری کلیه معمولاً بهتر نمیشود و ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود. اگر کلیهها دچار نارسایی شوند گزینههای درمانی فعلی میتوانند به شما کمک کنند که زندگی طولانیتر و سالمتر داشته باشید.
-
پیوند کلیه
- اگر بیماری کلیوی شما پیشرفته باشد میتوانید با پزشک در مورد این که پیوند کلیه میتواند یک گزینه مناسب باشد یا خیر صحبت کنید. کلیه منطبق ممکن است از یکی از اعضای خانواده، از فردی غریبه یا از ارگانهای اهدایی پیوند زده شود. پیوند موفقیتآمیز به این معنی است که شما مجبور به دریافت دیالیز نیستید. پس از پیوند شما باید داروهایی را مصرف کنید تا بدن شما کلیه اهدا شده را قبول کند.